انواع کابل مفتولی ؛ مشخصات فنی، کاربردها و تفاوت با کابل افشان

هنگامی که به سیستم‌های برقی فکر می‌کنیم، اغلب اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد، سیم‌ها و کابل‌هایی هستند که وظیفه انتقال انرژی را بر عهده دارند. در میان انواع مختلف کابل‌ها، کابل مفتولی به دلیل استحکام، مقاومت و پایداری بالا، جایگاه ویژه‌ای دارد. این کابل‌ها، که به آن‌ها کابل خشک یا کابل نصب ثابت نیز گفته می‌شود، برخلاف کابل‌های افشان که انعطاف‌پذیر هستند، از یک یا چند رشته سیم ضخیم و سخت تشکیل شده‌اند. اما چه چیزی باعث می‌شود که در برخی کاربردها، کابل مفتولی گزینه بهتری باشد؟ چه تفاوتی با کابل‌های افشان دارد و برای چه پروژه‌هایی مناسب است؟ در این مقاله جامع از تامین الکتریک، به بررسی کامل انواع کابل مفتولی، مشخصات فنی آن‌ها، کاربردهای رایج و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها با کابل‌های افشان می‌پردازیم تا شما را در مسیر یک انتخاب هوشمندانه و ایمن همراهی کنیم.

کابل مفتولی چیست و چرا از آن استفاده می‌شود؟

کابل مفتولی، به کابلی گفته می‌شود که رسانای آن از یک یا چند رشته سیم مسی (یا آلومینیومی) با قطر نسبتاً زیاد و غیرقابل انعطاف تشکیل شده است. این ساختار تک‌رشته‌ای یا چند رشته‌ای سخت، به کابل استحکام مکانیکی بالایی می‌بخشد و آن را برای نصب ثابت و دائمی مناسب می‌سازد. به دلیل سختی و مقاومت در برابر کشش و خم شدن، این کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی نیز مقاوم‌تر هستند.

دلایل استفاده از کابل مفتولی

• مقاومت مکانیکی بالا: ساختار سخت کابل مفتولی، آن را در برابر کشش، فشردگی و سایر تنش‌های مکانیکی مقاوم می‌کند. این ویژگی، آن را برای استفاده در محیط‌های صنعتی و زیرزمینی مناسب می‌سازد.
• ثبات بالا: به دلیل سختی رسانا، کابل مفتولی به راحتی در محل خود ثابت می‌ماند و در طول زمان دچار تغییر شکل یا جابجایی نمی‌شود. این ویژگی برای سیم‌کشی داخل تابلوهای برق بسیار مهم است.
• رسانایی بهتر: در سایزهای برابر، کابل‌های مفتولی به دلیل فشردگی بیشتر رسانا، مقاومت اهمی کمتری نسبت به کابل‌های افشان دارند که منجر به کاهش افت ولتاژ و افزایش کارایی می‌شود.

انواع کابل مفتولی بر اساس تعداد رشته

کابل‌های مفتولی بر اساس تعداد رشته‌های رسانای خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع کابل بر اساس تعداد فازها و نوع کاربرد انجام می‌شود.

کابل مفتولی تک رشته (NYY)

این نوع کابل، از یک رشته سیم مسی یا آلومینیومی با عایق و روکش بیرونی تشکیل شده است. کابل مفتولی تک رشته برای برق‌رسانی تک فاز، سیم‌کشی داخل لوله و کانال‌های برق و همچنین در تابلوهای برق صنعتی استفاده می‌شود. این کابل به دلیل سادگی ساختار، قیمت مناسب و مقاومت بالا، یکی از پرکاربردترین انواع کابل مفتولی است.

کابل مفتولی چند رشته (چند هسته)

این کابل‌ها، از دو، سه، چهار یا حتی پنج رشته سیم مفتولی تشکیل شده‌اند که درون یک غلاف مشترک قرار گرفته‌اند. کابل مفتولی چند رشته برای برق‌رسانی سه فاز و در پروژه‌های بزرگ صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب تعداد رشته‌ها بر اساس نیاز پروژه (تک فاز، سه فاز با یا بدون نول و ارت) انجام می‌شود.

تفاوت کابل مفتولی با کابل افشان

یکی از مهمترین سؤالات در هنگام خرید کابل، انتخاب بین کابل مفتولی و کابل افشان است. هر دو این کابل‌ها برای انتقال انرژی الکتریکی استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های ساختاری آن‌ها باعث می‌شود که برای کاربردهای متفاوتی مناسب باشند.

ساختار و انعطاف‌پذیری

• کابل مفتولی: از یک یا چند رشته سیم ضخیم و سخت تشکیل شده است. این ساختار باعث می‌شود که کابل مفتولی بسیار محکم و غیرقابل انعطاف باشد.
• کابل افشان: از چندین رشته سیم نازک و در هم تنیده تشکیل شده است. این ساختار به کابل انعطاف‌پذیری بسیار بالایی می‌بخشد و آن را برای سیم‌کشی در مکان‌هایی که نیاز به خم شدن زیاد سیم است، مناسب می‌سازد.

کاربردها

کابل مفتولی به دلیل استحکام و مقاومت در برابر فشار، برای نصب ثابت و دائمی مانند سیم‌کشی زیرزمینی، داخل دیوارها، داخل تابلوهای برق و پروژه‌های صنعتی مناسب است. در مقابل، کابل افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، برای سیم‌کشی وسایل متحرک، کابل‌های برق لوازم خانگی و محیط‌هایی که نیاز به جابجایی زیاد دارند، ایده‌آل است.

مزایای کابل مفتولی

کابل مفتولی به دلیل ساختار تک‌سیمی خود، دارای استحکام مکانیکی بالا و مقاومت کمتر در برابر جریان الکتریکی است که انتقال برق را با بازدهی بیشتری انجام می‌دهد. این کابل‌ها در نصب‌های ثابت، تابلوهای برق و مسیرهای مستقیم بسیار کاربردی‌اند، چون شکل‌پذیری دقیق و نظم در نصب را فراهم می‌کنند. عمر بالا، قیمت مناسب و عملکرد پایدار در شرایط محیطی مختلف از دیگر مزایای مهم کابل‌های مفتولی محسوب می‌شود. انتخاب این نوع کابل در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی، تضمین‌کننده ایمنی، صرفه‌جویی و کیفیت اتصال خواهد بود.

معایب کابل مفتولی

کابل مفتولی با وجود دوام بالا، به دلیل انعطاف‌پذیری کم برای فضاهای پیچ‌خورده یا متحرک مناسب نیست و ممکن است هنگام خم‌کاری یا نصب‌های حساس دچار شکستگی شود. همچنین در مقایسه با کابل افشان، نصب دشوارتر و زمان‌برتری دارد، به‌ویژه در تابلوهای پر سیم یا مسیرهای پر پیچ‌و‌خم. در برابر لرزش و حرکت مداوم نیز عملکرد ضعیف‌تری دارد که می‌تواند منجر به آسیب تدریجی یا پارگی شود. در نتیجه، استفاده از کابل مفتولی بیشتر برای مسیرهای ثابت و بی‌حرکت توصیه می‌شود.

کاربردهای رایج کابل مفتولی در صنعت و ساختمان

کابل مفتولی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناخت این کاربردها به شما کمک می‌کند تا بهترین نوع کابل را برای نیاز خود انتخاب کنید.

کاربرد در صنعت

در محیط‌های صنعتی، کابل‌ها در معرض تنش‌های مکانیکی، رطوبت و حرارت قرار دارند. کابل مفتولی به دلیل مقاومت بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای این محیط‌ها است. از جمله کاربردهای آن می‌توان به سیم‌کشی داخلی تابلوهای کنترل، اتصالات ماشین‌آلات صنعتی و سیم‌کشی در خطوط تولید اشاره کرد.

کاربرد در ساختمان‌سازی

در پروژه‌های ساختمانی، از کابل مفتولی برای سیم‌کشی زیر گچ، داخل لوله و در سیستم‌های نصب ثابت استفاده می‌شود. این کابل‌ها به دلیل پایداری بالا، برای برق‌رسانی به پریزها، کلیدها و سیستم‌های روشنایی که نیاز به یک اتصال ثابت و مطمئن دارند، بسیار مناسب هستند.

نکات مهم در خرید کابل مفتولی

پس از اینکه نوع و سایز مناسب کابل مفتولی را تعیین کردید، نوبت به خرید آن می‌رسد. در این مرحله نیز باید به نکات مهمی توجه کنید تا از خرید یک محصول با کیفیت و استاندارد مطمئن شوید.

بررسی استانداردهای کابل

• نشان استاندارد ملی: حتماً کابلی را خریداری کنید که دارای نشان استاندارد ملی ایران (ISIRI) باشد. این نشان، ضمانت کیفیت و ایمنی محصول است.
• برند معتبر: خرید کابل از برندهای شناخته‌شده و معتبر مانند افشارنژاد خراسان، پرتو، و سیم و کابل یزد، از خرید محصولات تقلبی و غیراستاندارد جلوگیری می‌کند.

نوع هادی و عایق

هادی کابل مفتولی باید از جنس مس خالص باشد. کابل‌های تقلبی اغلب از آلومینیوم با روکش مس ساخته می‌شوند که مقاومت کمتری دارند و بسیار خطرناک هستند. همچنین، عایق کابل باید از مواد با کیفیت مانند PVC باشد که مقاومت بالایی در برابر حرارت و رطوبت دارند.

سؤالات متداول

۱. آیا کابل مفتولی همان کابل خشک است؟

بله، کابل مفتولی به دلیل ساختار غیرقابل انعطاف خود، در بازار با نام کابل خشک نیز شناخته می‌شود. این نام‌گذاری به دلیل تفاوت ساختاری آن با کابل‌های افشان (نرم) است.

۲. قیمت کابل مفتولی بیشتر است یا کابل افشان؟

به طور کلی، قیمت کابل‌های افشان به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر، کمی بالاتر از کابل‌های مفتولی با سطح مقطع برابر است. با این حال، نوسانات قیمت مس نیز بر قیمت هر دو نوع کابل تأثیر می‌گذارد.

۳. آیا می‌توانم به جای کابل افشان از کابل مفتولی استفاده کنم؟

این کار توصیه نمی‌شود. کابل مفتولی به دلیل سختی، برای استفاده در وسایل متحرک و مکان‌هایی که نیاز به خم شدن زیاد دارند، مناسب نیست و ممکن است در اثر خم شدن مکرر دچار شکستگی شود.

کلام آخر

کابل مفتولی یک محصول حیاتی در صنعت برق است که به دلیل استحکام، پایداری و مقاومت بالا، در بسیاری از پروژه‌های نصب ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. با درک کامل انواع کابل مفتولی، مشخصات فنی و تفاوت آن‌ها با کابل‌های افشان، می‌توانید یک انتخاب هوشمندانه داشته باشید که ایمنی و عملکرد سیستم برقی شما را تضمین کند. به یاد داشته باشید که در مسائل مربوط به برق، ایمنی همیشه در اولویت است و نباید آن را فدای هزینه‌های کمتر کرد. برای دریافت مشاوره تخصصی و خرید انواع کابل‌های استاندارد، می‌توانید با کارشناسان تامین الکتریک تماس بگیرید. تامین الکتریک با ارائه محصولات با کیفیت و مشاوره فنی، شما را در مسیر یک پروژه موفق و ایمن همراهی می‌کند.